اینکوترمز (Incoterms) که مخفف International Commercial Terms است، مجموعهای از قواعد و مقررات استاندارد است که توسط اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC) تدوین شده است. این قواعد برای تفسیر شرایط تجاری در قراردادهای بینالمللی به کار میروند و وظایف، هزینهها و ریسکهای مرتبط با تحویل کالاها را بین خریدار و فروشنده مشخص میکنند.
این مقاله به بررسی تاریخچه، اهمیت و کاربردهای مختلف اینکوترمز در تجارت جهانی میپردازد.
اینکوترمز (International Commercial Terms) به زبان ساده، مجموعهای از اصطلاحات تجاری از پیش تعریف شده است که توسط اتاق بازرگانی بینالمللی در رابطه با قوانین تجاری مشخص گردیدهاند. در تمامی تراکنشها و معاملات تجاری بینالمللی از این اصطلاحات به صورت گسترده استفاده شده و هدف از ارائه آنها، انتقال ساده وظایف، هزینهها و ریسکهای مرتبط با حمل و نقل بینالمللی و تحویل محمولهها است.
به عبارت دیگر قوانین اینکوترمز، استانداردی برای تفسیر شرایط تجاری در قراردادهای بینالمللی خرید و فروش کالا محسوب میشوند. اینکوترمز میتواند فراهمکننده شفافیت و امنیت قانونی در تجارت بینالمللی بوده و نقش کلیدی در تسهیل معاملات بینالمللی ایفا کند.
با تکمیل این فرم کارشناسان سامان اکسپرس در اسرع وقت با شما تماس گرفته و به شما مشاوره رایگان ارائه میکنند.
🔔استعلام هزینه ترخیص کالا از گمرک
به طور کلی فواید قوانین اینکوترمز (Incoterms) به شرح زیر میباشند:
همانطور که پیشتر اشاره شد، استفاده از قوانین اینکوترمز منجر به سادهسازی و شفافسازی در تعیین شرایط حمل کالا و هزینههای مربوط به آن خواهد گردید.
قوانین اینکوترمز باعث میشوند تا در صورت بروز هرگونه نزاعات قانونی و درگیری، فروشندگان و خریداران بتوانند استانداردهای دقیقی در اختیار داشته باشند.
قوانین اینکوترمز تا حد زیادی خطرات مربوط به تحویل کالا و هزینههای مربوط به آن را کاهش خواهد داد.
تسهیل تجارت بینالمللی و افزایش روابط تجاری بین کشورها از دیگر فواید استفاده از قوانین اینکوترمز است.
استفاده اینکوترمزها منجر به تضمین کیفیت کالا و تحویل به موقع آنها نیز خواهد شد.
قوانین اینکوترمز نقش کلیدی در تجارت بین المللی دارند، زیرا چارچوبی مشترک، شفاف و قابل پیشبینی برای تمام طرفهای معامله ایجاد میکنند. این قوانین جهانی، از بروز اختلافات جلوگیری کرده و برخلاف مقررات ملی، در سطح بینالمللی مورد پذیرش گسترده قرار گرفتهاند، به همین دلیل کاربردی و قابل اتکا هستند.
اینکوترمز (Incoterms) به 4 دسته اصلی D, E, F, C تقسیم میشود که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت:
قوانین اینکوترمز (Incoterms) شامل بخشهای مختلفی میشود و هرکدام دستورالعملها و تعهدات خاص خود را دارند. از جمله بخشهای اصلی تعهدات اینکوترمز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نقطه تحویل (Point of Delivery): براساس قوانین اینکوترمز، این بخش به تعیین نقطه انتقال، مسئولیتها و تعهدات فروشندگان در زمان تحویل بار و خریداران هنگام دریافت بار خواهد پرداخت. | هزینههای حملونقل (Transportation Costs): یک بخش کلیدی و مهم در تعیین مسئولیت پرداخت هزینههای مختلف که مربوط به حمل و نقل هستند. |
تشریفات صادرات و واردات (Export and Import Formalities): در این بخش شخص مسئول برای انجام تشریفات گمرکی مربوط به صادرات و واردات مشخص خواهد شد. | هزینه بیمه (Insurance Cost): در این بخش مشخص میشود که پرداخت هزینههای مربوط به بیمه بر عهده کدام طرف معامله خواهد بود. به یاد داشته باشید که بیمه حمل و نقل کالا با بیمه خدمه کشتی باربری و سایر وسایل حمل و نقل متفاوت است. بیمه مسافرتی برای خدمه کشتیرانی مناسب نیست؛ چراکه بیمه مسئولیتی مخصوص وجود داشته که باید از آن استفاده کرد. |
اصطلاحات اینکوترمز (International Commercial Terms) برای انواع روشهای حمل و نقل بینالمللی قابل استفاده بوده که در ادامه به بررسی آنها در روشهای مختلف خواهیم پرداخت:
FOB (Free On Board): مسئولیت هزینهها و ریسکهای حمل و نقل تا زمانی که کالا در بندر تعیین شده، در کشتی بارگیری شود، بر عهده فروشنده خواهد بود.
CIF (Cost, Insurance, and Freight): علاوه بر موارد گفته شده در FOB، مسئولیت هزینهها و ریسکهای مربوط به بیمه نیز بر عهده فروشنده است.
EXW (Ex Works): فروشنده تنها مسئولیت تحویل کالا در محل تولید یا انبار خود را بر عهده داشته و هزینهها و ریسکهای حمل و نقل کالا تا مقصد نهایی بر عهده خریدار است.
CIP (Carriage and Insurance Paid To): مسئولیت هزینهها و ریسکهای مربوط به حمل و نقل کالا تا مقصد نهایی به فروشنده منتقل شده اما خریدار مسئولیت هزینهها و ریسکهای مربوط به بیمه را بر عهده خواهد داشت.
FCA (Free Carrier): مسئول تحویل کالا در محل به عهده فروشنده بوده و خریدار موظف به پذیرش مسئولیت هزینهها و ریسکهای حمل و نقل کالا از آن نقطه به بعد است.
DAP اینکوترمز (Delivered at Place): هزینه و ریسکهای حمل و نقل کالا تا مقصد نهایی را فروشنده میپذیرد و خریدار باید هزینهها و ریسکهای مربوط به گمرک و تحویل کالا در مقصد را بر عهده داشته باشد.
انواع اینکوترمز بیش از 10 ترم است و شامل 4 دسته اصلی با اصطلاحات وابسته میشود. در ادامه به بررسی انواع اینکوترمز میپردازیم:
این دسته مخصوص فروش کالاهاییست که صادرات آنها از کشور صادرکننده شروع میشود.
تحویل در محل کار (محل تعیین شده) – (Ex Works (named place
در این حالت فروشنده تنها نیاز است کالا را در محل خود اعم از کارگاه، کارخانه، انبار و … به خریدار تحویل داده و دیگر هیچ وظیفهای در قبلا چیزی نخواهد داشت. تمامی هزینهها و خطرات مربوط به حمل و نقل و تحویل در مقصد بر عهده خریدار میباشد. (مطالعه مقاله اینکوترمز exworks (exw) پیشنهاد میشود.)
این نوع اینکوترمز مخصوص فروش کالاهاییست که تحویل آنها در بندر یا فرودگاه صادرکننده شروع شده و مسئولیت حمل و نقل تا مقصد بر عهده خریدار میباشد.
تحویل به حمل کننده (محل تعیین شده) (FCA (Free Carrier :
فروشنده متعهد به تحویل کالا در محل تعیین شده خریدار است. در صورتی که خریدار نقطه دقیقی را مشخص نکرده باشد، فروشنده میتواند درباره تعیین محل تحویل کالا تصمیم بگیرد.
تحویل در کنار کشتی (بندر بارگیری تعیین شده) (FAS (Free Alongside Ship:
همانطور که از عنوانش پیداست، فروشنده باید کالا را در بندر تعیین شده بارگیری کرده و تا زمانی که بر روی اسکله قرار گیرد، مسئولیتش به پایان نرسیده است.
پس از آن، هزینه و خطرات حمل و نقل بر عهده خریدار خواهد بود. در اصطلاح FAS، مسئولیت ترخیص کالای صادراتی بر عهده خریدار است.
تحویل روی عرشه ( بندر بارگیری تعیین شده) (FOB (Free On Board:
در این اصطلاح، وظیفه فروشنده زمانی به پایان میرسد که کالا در بندر تعیین شده از نرده کشتی گذشته باشد. پس از آن، هزینه و خطرات مربوط به حمل کالا بر عهده خریدار خواهد بود. اصطلاح FOB، فروشنده را مسئول ترخیص کالای صادراتی میداند.
هزینه و کرایه حمل (بندر و مقصد تعیین شده) (CFR (Cost and Freight:
ترم CFR به معنای آن است که هزینه حمل تا بندر مقصد تعیین شده بر عهده فروشنده بوده ولی مسئولیت هزینه و خطرات بعد از تحویل بر عهده خریدار است. در این اصطلاح فروشنده موظف به ترخیص کالا برای حمل دریایی و آب راه داخلی در صورتی که نرده کشتی کاربرد عملی نداشته باشد، خواهد بود.
هزینه، بیمه و کرایه حمل (بندر مقصد تعیین شده) (CIF (Cost, Insurance and Freight:
ترم CIF شبیه به CFR است با این تفاوت که فروشنده باید خریدار را در مورد خطرات وارده بر کالا در فرایند حمل آگاه کند و بیمه دریایی تهیه نماید. فروشنده قرارداد بیمه را منعقد کرده و موظف به پرداخت حق بیمه خواهد بود. خریدار باید بداند که در این اصطلاح، فروشنده فقط ملزم به گرفتن حداقل پوشش بیمهای بوده و موظف به انجام امور مربوطه به ترخیص کالا است.
این اصطلاح صرفا در حمل دریایی بار و آب راه داخلی کاربرد دارد. کرایه حمل پرداخت شده تا (مقصد تعیین شده) (CPT (Carriage Paid To
فروشنده باید هزینه حمل کالا تا مقصد تعیین شده را پرداخت کند اما مسئولیت خطرات وارد َشده بر کالا و هزینههای اضافی ناشی از حوادثی که ممکن است برای حملکننده رخ دهند، از زمانی که کالا به حملکننده تحویل داده شود، بر عهده خریدار خواهد بود.
کرایه حمل و بیمه پرداخت شده تا (محل تعیین شده در مقصد) (CIP (Carriage and Insurance Paid to :
وظایف فروشنده شبیه به CPT بوده به علاوه اینکه مسئولیت خطراتی که در طی حمل، خریدار را از حیث فقدان و ورود خسارت به کالا تهدید میکند، بر عهده خواهد داشت. همچنین باید محموله را بیمه کند.
Carriage Paid to (CPT)
در شرایط حمل CPT، فروشنده مسئول پرداخت هزینههای حمل تا مقصدی مشخص (مثلاً بندر یا فرودگاه تعیینشده توسط خریدار) است. اما به محض تحویل کالا به حملکننده، مسئولیت ریسکها و خسارات به خریدار منتقل میشود؛ حتی اگر کالا به مقصد نرسد.
این گروه مربوط به قوانینی ااست که در تحویل کالا به مقصد لحاظ میشوند.
تحویل در مرز (محل تعیین شده) (DAF (Delivered At Frontier:
در این اصطلاح پس از آنکه فروشنده کالا را ترخیص میکند و در نقطه تعیین شده در مرز، قبل از مرز گمرکی دیگری وظیفهای بر عهده نخواهد داشت. DAF معمولا در حمل ریلی یا جادهای کاربرد دارد ولی برای سایر روشهای حمل و نقل نیز استفاده میشود.
تحویل از کشتی (بندر مقصد تعیین شده) (DES (Delivered Ex Ship:
در این حالت فروشنده باید کالا را قبل از ترخیص برای ورود به بندر مقصد تعیین شده بر روی عرشه کشتی در اختیار خریدار قرار دهد. تمام هزینهها و خطرات ناشی از حمل کالا به بندر مقصد تعیین شده بر عهده فروشنده خواهد بود. DES برای حمل دریایی و یا آب راه داخلی کاربرد دارد.
تحویل در اسکله (عوارض پرداخت شده) (بندر مقصد تعیین شده) (DEQ (Delivered Ex Quay :
فروشنده باید کالا را پس از ترخیص برای ورود در اسکله (بارانداز) بندر مقصد تعیین شده، در اختیار خریدار قرار دهد. تمام هزینهها و خطرات تحویل کالا در این محل بر عهده فروشنده است.
در صورتی که فروشنده مستقیم و یا غیرمستقیم قادر به دریافت پروانه ورود نیست، نباید این اصطلاح را به کار برد. DEQ برای حمل دریایی و یا آب راه داخلی کاربرد دارد.
تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی (محل مقصد تعیین شده) (DDU (Delivered Duty Unpaid :
پس از آنکه کالا در محل تعیین شده در کشور موردنظر در اختیار خریدار قرار گرفت، مسئولیت فروشنده به پایان میرسد. هزینهها و خطرات حمل کالا به محل مذکور (به جز عوارض، مالیات و سایر مخارج رسمی قابل پرداخت به هنگام ورود) و همچنین مسئولیتهای تشریفات گمرکی کالا بر عهده فروشنده است.
چنانچه طرفین بخواهند که فروشنده تشریفات گمرکی را انجام دهد و کلیه هزینهها و مسئولیتهای ناشی از آن را تقبل کند، باید با افزودن عباراتی این منظور را مشخص کنند. این اصطلاح برای تمامی روشهای حمل و نقل کاربرد دارد.
تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی (DDP (Delivered Duty Paid:
اینکوترمز ddp از دیگر ترمهای اینکوترمز است که تعیین میکند وظایف فروشنده پس از تحویل کالا در محل تعیینشده در کشور موردنظر و قرار دادن آن در اختیار خریدار، به پایان خواهد رسید. فروشنده موظف به تقبل تمامی خطرات و هزینههای ناشی از حمل کالا به محل مذکرو اعم از عوارض، مالیات و سایر هزینههای پس از ترخیص است.
این اصطلاح برای فروشنده بیشترین وظایف را به همراه دارد و در صورتی که فروشنده مستقیم یا غیرمستقیم قادر به دریافت پروانه ورود نیست، نباید مورد استفاده قرار گیرد. برای تمامی روشهای حمل و نقل نیز کاربرد دارد.
Delivered at Place Unloaded (DPU):
در شرایط DPU یا «تحویل در محل با تخلیه»، فروشنده موظف است کالا را در مقصد تعیینشده تخلیه کرده و تحویل دهد. تمام هزینهها و مسئولیتها تا لحظه تخلیه بر عهده فروشنده است. پس از تخلیه، هرگونه ریسک یا هزینه اضافی به خریدار منتقل میشود.
سامان اکسپرس شرایط ارسال را با نیاز مشتری سازگار میکند.
چرا سامان اکسپرس؟!
نمایندگی در سراسر دنیا
امنیت در انتقال
سرعت در حمل و نقل
ارسال به سراسر دنیا
از جمله مزایای اینکوترمز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. ابهامات موجود در معاملات بینالمللی تا حد زیادی کاهش یافته و به طرفین کمک میکند تا به وضوح از وظایف و مسئولیتهای خود آگاه باشند.
2. اینکوترمز یک زبان مشترک در معاملات بینالمللی بوده که به کمک آن فروشندگان و خریداران از کشورهای مختلف میتوانند درک بهتری از شرایط تجاری داشته باشند.
3. در اینکوترمز وظایف فروشنده و خریدار در مراحل مختلف معامله به طور کامل مشخص میشود که شامل توزیع هزینهها، مسئولیت و ریسکهای بین طرفین میگردد.
4. منافع فروشندگان و خریداران در معاملات بینالمللی حفظ شده و حقوق و تعهدات هر شخص از ابتدا تا انتهای معامله کاملا مشخص خواهد بود.
5. قوانین اینکوترمز (Incoterms) در حل اختلافات و نزاعات تجاری نیز بسیار مفید است.
در صورتی که از اینکوترمز استفاده نشود، مشکلات زیر بوجود خواهند آمد:
در صورت عدم استفاده از قوانین اینکوترمز، شرایط و مسئولیتهای هر شخص به درستی تعیین نشده و منجر به ایجاد ابهامات برای افراد خواهد شد. | نبود اینکوترمز باعث میشود تا وضعیت و مسئولیت دقیق فروشنده و خریدار تعیین نشده و در نتیجه در هر مرحله از معامله دچار مشکل خواهند شد. |
منافع طرفین همواره در معرض تهدید خواهند بود. | احتمال بروز نزاع و اختلاف بسیار افزایش خواهد یافت. |
قوانین اینکوترمز (Incoterms) هرچند وقت یک بار آپدیت میشوند؛ از این رو نیاز است تاجران و بازرگانان اطلاعات خود را در این زمینه بروز نگه دارند. تفاوت اینکوترمز 2010 با اینکوترمز 2020 به شرح زیر است:
تقسیم هزینهها در اینکوترمز بصورت زیر انجام میشوند:
هزینههای مستقیم که شامل هزینههای مربوط به فعالیتهای مستقیم در تولید یا ارائه محصولات و خدمات مانند مواد اولیه، نیروی کار و تجهیزات مورد استفاده است.
هزینههای غیر مستقیم که شامل فعالیتهای غیرمستقیم مانند مدیریت، بازاریابی، تبلیغات، تحقیق، توسعه و هزینههای اداری است.
هزینههای مشترک که شامل فعالیت چندین بخش مختلف در یک سازمان مشترک بوده و بین آنها تقسیم میگردد؛ مانند اجاره ساختمان، خدمات مشترک مثل تامین آب و برق.
قاعده DAP یا یکی از قوانین اینکوترمز است که در آن فروشنده موظف است کالا را تا محل توافقشده در کشور مقصد حمل کند و آن را روی وسیله نقلیه در حالت آماده برای تخلیه تحویل دهد. مسئولیت حمل، هزینهها و ریسک تا لحظه تحویل در محل، بر عهده فروشنده است.
اما پس از آن، تمامی مسئولیتها از جمله ترخیص گمرکی، پرداخت عوارض و هزینههای داخلی بر عهده خریدار خواهد بود. در این روش، نقطه تحویل دقیق باید در قرارداد مشخص شود. DAP برای تمام روشهای حمل و نقل از جمله حمل مرکب قابل استفاده است و به دلیل شفافیت در تقسیم مسئولیت، یکی از قواعد پرکاربرد در تجارت بینالملل محسوب میشود.
قوانین اینکوترمز توسط اتاق بازرگانی بینالملل (ICC) منتشر میشوند؛ نهادی معتبر و جهانی که از سال 1919 با هدف تسهیل و نظم بخشی به تجارت بین المللی فعالیت میکند. اولین نسخه اینکوترمز در سال 1936 منتشر شد تا به اختلافات حقوقی و تفاسیر متفاوت در معاملات بینالمللی پایان دهد.
از آن زمان تاکنون، این قوانین چندینبار بهروزرسانی شدهاند تا با تحولات دنیای تجارت هماهنگ باقی بمانند. آخرین نسخه آن مربوط به سال 2020 است. ICC با ایجاد چهارچوبی شفاف برای تقسیم مسئولیتها، هزینهها و ریسکها میان فروشنده و خریدار، نقش مهمی در تسهیل تجارت جهانی و کاهش تنشهای حقوقی ایفا میکند.
کلام نهایی
اینکوترمز (Incoterms) نقش بسیار مهمی در تسهیل تجارت بینالمللی ایفا میکند. با فراهم آوردن یک چارچوب قانونی و شفاف، اینکوترمز کمک میکند تا اختلافات و سوءتفاهمهای ممکن بین خریداران و فروشندگان کاهش یابد. آشنایی و استفاده صحیح از این مقررات میتواند به شرکتها کمک کند تا معاملات خود را با اطمینان بیشتری انجام دهند و از هزینهها و ریسکهای غیرضروری جلوگیری کنند.
براساس قاعده DDP.
قاعده CIF.
تفاوت اصلی بین اصطلاحات گروه E و گروه D در میزان مسئولیت فروشنده و خریدار است. در گروه E، فروشنده تنها کالا را در محل خود تحویل میدهد و خریدار مسئول تمام مراحل بعدی است. اما در گروه D، فروشنده مسئولیت کامل حمل و نقل تا مقصد نهایی را بر عهده دارد.
مطابق با اینکوترمز 2020، تعیین ریسک بین خریدار و فروشنده به محل دقیق تحویل کالا بستگی دارد. زمانی که کالا به نقطه توافقشده میرسد، ریسک از فروشنده به خریدار منتقل میشود. هرچند در بسیاری از موارد ریسک و هزینه همزمان منتقل میشوند، اما همیشه اینطور نیست و ممکن است زمان انتقال هزینه با زمان انتقال ریسک متفاوت باشد.
استفاده از اینکوترمز در شرکتهای حمل و نقل بینالمللی الزامی نیست ولی اکثر آنها از اینکوترمز استفاده میکنند.
اینکوترمزهایی مثل FAS و FOB شرایط و تعهدات خاصی دارند که فقط در حمل و نقل دریایی مطرح میشوند.
هر نوع مرسولهای، هر جای دنیا
سامان اکسپرس برای هر نوع مرسولهای بهترین و اقتصادیترین روش ارسال را به شما معرفی میکند؛ کافیست از مشاوره رایگان کارشناسان ما استفاده کنید.
قبض انبار گمرکی یکی از اسناد مهم و رسمی در فرآیند واردات و ترخیص کالا از گمرک محسوب میشود. این...
مجوزهای ترخیص کالا از گمرک مدارک اصلی خروج کالاها از گمرک هستند. این مجوزها با هدف تضمین انطباق کالاها با...
کالای متروکه در گمرک یکی از مسائلی است که در تجارت بینالمللی و واردات و صادرات بسیار اهمیت دارد. این...
ترخیصیه یکی از اسناد مهم در فرآیند ترخیص از گمرک است که نقش حیاتی در تحویل کالا به صاحب آن...