کالای متروکه در گمرک یکی از مسائلی است که در تجارت بینالمللی و واردات و صادرات بسیار اهمیت دارد. این پدیده زمانی رخ میدهد که کالاهای وارداتی یا صادراتی به دلایل مختلف، از جمله عدم تطابق با قوانین گمرکی، نقص مدارک، عدم پرداخت هزینههای مرتبط یا تاخیر در ترخیص به مدت طولانی در انبار گمرک باقی میمانند و در نهایت پس از گذشت مدت زمان مشخصی به عنوان کالای متروکه شناخته میشوند.
این وضعیت نه تنها منجر به ضرر و زیان مالی برای واردکنندگان و صادرکنندگان میشود، بلکه مشکلاتی مانند افزایش هزینههای انبارداری، کاهش فضا انباری و حتی فساد کالاها را نیز به دنبال دارد. علاوه بر این، از دیدگاه اقتصادی متروکه شدن کالاها میتواند به کاهش درآمدهای دولت از محل تعرفههای گمرکی منجر شود.
⭕در این مقاله، به بررسی عوامل موثر بر متروکه شدن کالاها در گمرک، پیامدهای آن و راهکارهای ممکن برای جلوگیری از این مشکل پرداخته میشود.
کالای متروکه در زبان انگلیسی معادل Abandoned goods بوده و در قوانین تجارت بینالمللی بسیار به چشم میخورد. در قانون امور گمرکی، کالای متروکه به آن دسته از کالاهای وارداتی و صادراتی گفته میشود که بیشتر از زمان مجاز در انبارهای گمرک نگهداری شده باشد. البته همه ما میدانیم که هر کالای وارداتی جهت ورود به کشور نیاز است ابتدا وارد گمرک شده و پس از ارائه اسناد و مدارک توسط صاحب کالا، فرایند ترخیص کالا از گمرک انجام خواهد شد.
در صورتی که پس از 4 ماه هیچگونه اقدامی برای ترخیص کالا از گمرک انجام نشود، کالا به عنوان متروکه شناخته شده و اداره گمرک اجازه دارد نسبت به ضبط و فروش آن اقدام کند. البته قوانین کالای متروکه بسته به نوع کالا متفاوت بوده و شرایط خاص خود را دارد. متروکه شدن کالا علاوه بر خسارت مالی برای واردکننده، باعث ایجاد مشکلات در انبارهای گمرک و افزایش هزینههای نگهداری میشود.
با تکمیل این فرم کارشناسان سامان اکسپرس در اسرع وقت با شما تماس گرفته و به شما مشاوره رایگان ارائه میکنند.
همانطور که پیشتر اشاره شد، چنانچه صاحب کالا پس از 4 ماه هیچگونه اقدامی نسبت ترخیص اجناس خود انجام ندهد، اداره گمرک نسبت به توقیف آنها اقدام خواهد کرد. عدم مراجعه صاحب بار برای ترخیص کالا میتواند ناشی از دلایل مختلفی باشد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
در صورتی که صاحب کالا اسناد و مدارک مورد نیاز جهت ترخیص بار به طور کاملا ارائه نکرده باشد. | در صورتی که صاحب بار اقدامات لازم جهت صدور و دریافت مجوز واردات کالا را انجام نداده باشد. | در صورتی که صاحب کالا نقدینگی لازم جهت پرداخت هزینههای مربوط به ترخیص از گمرک را نداشته باشد. |
انبارداری اجناس در گمرک در طی سه مرحله دریافت، تحویل کالا، حفاظت و نگهداری از آن در انبارهای مسقف یا غیرمسقف انجام میشود. در گمرک زمینی و دریایی، چنانچه از تاریخ درج شده بر روی قبض انبار واردات، صادرات و یا ترانزیت بیش از 4 ماه گذشته باشد و کالا به مدت 4 ماه در گمرک متوقف شده و هیچگونه اقدامی از سمت صاحب بار برای ترخیص آن انجام نشده باشد، بار مورد نظر متروکه حساب میشود. همچنین در نظر داشته باشید که برای محمولههای هوایی، حداکثر زمان متروکه شدن بار در گمرک، 70 روز از تاریخ ورود بار به گمرک است. زمانی که یک کالا در گمرک تبدیل به متروکه شود، از سه روش به فروش خواهد رسید:
کالای متروکه در گمرک پس از کسر هزینههای گمرکی اعم از هزینه حمل و نقل و هزینههایی که به ورود قطعی آن بار تعلق میگیرند، مابقی سپرده خواهند شد. صاحب کالا میتواند ظرف مدت دو سال، ضمن ارائه اسناد جهت دریافت آن به گمرک مراجعه نماید. در مزایده فروش بار، خود صاحب کالا نیز حضور دارد اما اولویتی برای وی در نظر گرفته نمیشود.
به صورت آنلاین مرسوله خود را رهگیری کنید و از وضعیت آن مطلع شوید.
جهت جلوگیری از متروکه شدن کالا در گمرک میتوانید راهحلهای زیر به کار گیرید:
قبل از هرچیز، نسبت به آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به گمرک اقدام کرده و اطلاعات کافی بدست آورید. |
برای ترخیص کالا از گمرک نیاز است مراحلی از جمله اظهارنامه گمرکی، جمعآوری اسناد و مدارک، دریافت مجوزهای لازم و … سپری شوند. در صورتی که هر یک از این مراحل به درستی انجام نشوند یا زمان انجام آنها به دراز مدت بکشد، احتمال متروکه شدن کالایتان افزایش خواهد یافت. |
هزینههای ترخیص کالا از گمرک از دیگر موارد مهمی است که برای این بخش باید در نظر گرفته شوند. حتما برای این موضوع برنامهریزی داشته باشید تا بتوانید در زمان لازم، هزینههای مربوطه را به موقع پرداخت نمایید. میتوانید از قبل هزینه ترخیص کالا از گمرک را از مراکز مربوطه استعلام بگیرید. |
اسناد و مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا را بطور کامل آماده کرده و هنگام مراجعه به گمرک همراه خود داشته باشید. |
کالاهایی که وارد گمرک میشوند، در صورتی که پس از 4 ماه در گمرک زمینی و دریایی و پس از 2 ماه در گمرکیهای هوایی هیچ اقدامی توسط صاحب بار برای ترخیص کالا انجام نشود، کالا به عنوان متروکه شناخته خواهد شد. صاحب کالا با ارائه تقاضای کتبی و دلایل موجه، میتواند درخواست خود را برای تمدید مدت زمان مجاز برای ترخیص کالا تمدید کند. مدت زمان تمدید بسته به اداره گمرک متغیر بوده ولی معمولا برای گمرکهای زمانی و دریایی 4 ماه و برای گمرکهای فرودگاهی 2 ماه تمدید میگردد.
سامان اکسپرس شرایط ارسال را با نیاز مشتری سازگار میکند.
چرا سامان اکسپرس؟!
نمایندگی در سراسر دنیا
امنیت در انتقال
سرعت در حمل و نقل
ارسال به سراسر دنیا
مرجع تحویل گیرنده کالاهای متروکه موظف است در پایان هر هفته، گزارشهای گمرک را مورد بررسی قرار دهد. مسئول گمرک گزارش را برای ثبت به متصدی کالاهای متروکه تحویل داده و وی موظف است دلیل متروکه شدن کالا را به صاحبان بار ابلاغ نماید. مدت زمان توقف کالا در گمرک و تمدید آن در مناطق آزاد تجاری و اقتصادی برحسب قوانین و ضوابط قانونی، بر عهده ادارههای مسئول مناطق آزاد میباشد. در صورتی که مدت زمان اعلام شده منقضی شود، طبق فهرست گمرک، کالا شامل مفاد حکم مقرر در تبصره 5 ماده 24 قانون امور خواهد شد.
هر گمرکی مجهز به انبارهای مختلف و در دو نوع مسقف و غیر مسقف است که برای نگهداری کالاهای صادراتی و وارداتی مورد استفاده قرار میگیرند. هزینه انبارداری در گمرک بر اساس زمان توقف کالاها، نوع انبار و… متغیر است. براساس قوانین تجارت بینالمللی در ایران، کالاهایی که وارد گمرکهای زمینی و دریایی میشوند براساس تاریخ اظهارنامه، قبض انبار و بارنامه به مدت 10 روز معاف از پرداخت هزینه انبارداری خواهند بود. در گمرکهای هوایی نیز به مدت 2 روز معاف از حق انبارداری میباشند. فرمول محاسبه هزینههای انبارداری به شرح زیر است:
⭕ نرخ انبارداری * مدت زمان نگهداری کالا در انبار * وزن خالص کالا
⭕ معادله هزینه انبارداری کالهایی که در انبار سرپوشیده نگهداری میشوند:
⭕ نرخ انبارداری * وزن خالص کالا * مدت زمان نگهداری کالا * 75%
⛔قوانین [اینکوترمز] در مورد هزینهها در تجارت بینالملل
خیر. در برخی مواد کالاهای متروکه شده همچنان دارای ارزش قابل توجهی بوده و میتوان از آنها استفاده کرد. برای مثال با تعمیر یا بازسازی برخی کالاها، مجدد عملکرد خود را بدست آورده و به بازار عرضه میشوند.
قوانین و مقررات مربوط به کالای متروکه در هر کشوری منحصر به فرد بوده و به منظور کنترل و مدیریت صحیح ضایعات و بازیافت مواد، حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آسیب به سلامت بشر تدوین میگردند.
کلام نهایی
در نهایت، به منظور کاهش و پیشگیری از مسئله متروکه شدن کالا در گمرک، اتخاذ راهکارهای مؤثر و هماهنگی بین نهادهای مختلف ضروری است. آموزش و آگاهیبخشی به واردکنندگان و صادرکنندگان درباره قوانین و مقررات گمرکی و فراهم آوردن شرایطی برای پرداخت به موقع هزینهها از جمله اقداماتی است که میتواند در این زمینه مؤثر باشد. همچنین، بازنگری و سادهسازی قوانین و مقررات گمرکی نیز میتواند نقش مهمی در جلوگیری از متروکه شدن کالاها ایفا کند.
توجه به این مسائل نه تنها به بهبود عملکرد گمرک و کاهش هزینههای نگهداری کمک میکند، بلکه میتواند تأثیرات مثبتی بر اقتصاد کلان و تجارت بینالمللی کشور داشته باشد. با اجرای این راهکارها، میتوان به میزان قابل توجهی از مشکلات مربوط به کالای متروکه در گمرک کاست و به افزایش کارایی و بهرهوری در فرآیندهای گمرکی دست یافت.
هر نوع مرسولهای، هر جای دنیا
سامان اکسپرس برای هر نوع مرسولهای بهترین و اقتصادیترین روش ارسال را به شما معرفی میکند؛ کافیست از مشاوره رایگان کارشناسان ما استفاده کنید.
کوتاژ گمرکی به عنوان یکی از اساسیترین مفاهیم در تجارت بینالمللی شناخته میشود که نقش مهمی در فرآیند واردات و...
آیا تا به حال درباره تشریفات گمرکی شنیدهاید؟ آیا میدانید که تشریفات از مراحل مهم در واردات و صادرات انواع...
حق العمل کار گمرک به عنوان یک واسطه حرفهای بین تاجران و گمرک، نقش حیاتی در فرآیند ترخیص کالا ایفا...
امروزه شرکتهای زیادی در زمینه واردات و صادرات کالا فعالیت میکنند. یکی از مهمترین مراحل در این حوزه، ترخیص فوری...