مرور زمان در گمرک یکی از مهم‌ترین مباحث حقوقی در حوزه تجارت و واردات و صادرات است که نقش تعیین کننده‌ای در حل اختلافات میان گمرک و صاحبان کالا دارد. این قانون با مشخص کردن بازه زمانی معین، چارچوبی برای پیگیری مطالبات مالی، اعتراض‌ها و دعاوی مرتبط ایجاد می‌کند. به کمک این قاعده، از طولانی شدن بی‌مورد پرونده ها جلوگیری میشود و حقوق طرفین در شرایطی شفاف و منظم پیگیری خواهد شد.
در این مقاله به بررسی جزئیات مرور زمان در گمرک می‌پردازیم.
مرور زمان در گمرک یکی از اصول کلیدی در قانون امور گمرکی است که محدوده زمانی مشخصی را برای پیگیری اختلافات مالی میان گمرک و صاحبان کالا تعیین می‌کند. طبق این قاعده، اگر در فرآیند ترخیص کالا مبلغی بیش از حد پرداخت یا کمتر دریافت شود، هر یک از طرفین تنها در بازه‌ای محدود حق مطالبه دارند. مبنای این زمان، تاریخ صدور سند ترخیص است و معمولا مهلت شش ماه برای گمرک و صاحب کالا در نظر گرفته میشود. هدف این قانون، جلوگیری از طولانی شدن دعاوی، حمایت از حقوق تجار و حفظ منافع عمومی است.
با تکمیل این فرم کارشناسان سامان اکسپرس در اسرع وقت با شما تماس گرفته و به شما مشاوره رایگان ارائه می‌کنند.
مرور زمان در گمرک یکی از مهم‌ترین موضوعات حقوقی در حوزه تجارت بین الملل است که همواره میان تجار و گمرک محل اختلاف و توجه بوده است. این قانون به طور مشخص بازه‌ای زمانی برای پیگیری مطالبات، اعتراضات و اختلافات مالی یا حقوقی تعیین می‌کند و بعد از پایان این مهلت، ادامه رسیدگی امکان پذیر نخواهد بود. هدف اصلی این مقررات، ایجاد نظم، جلوگیری از طولانی شدن دعاوی و حفظ تعادل میان منافع صاحبان کالا و حقوق عمومی است.
در ادامه به مهم‌ترین ابعاد و انواع مرور زمان در گمرک می‌پردازیم.
مبدأ مرور زمان در گمرک از روزی آغاز میشود که پروانه گمرکی توسط رئیس یا قائم مقام گمرک محل اظهارنامه امضا میشود. این تاریخ به صورت رسمی در اسناد گمرکی درج شده و مبنای تمام محاسبات قانونی قرار می‌گیرد. با این حال، در مواردی که پس از صدور پروانه، هزینه‌های اضافی مانند قبض سپرده یا قبض درآمد دریافت شود، همان تاریخ جدید به عنوان مبدأ مرور زمان محسوب خواهد شد. در اختلافات خاص مانند ارائه اسناد نادرست یا اشتباه در نوع کالا، زمان خروج کالا از گمرک می‌تواند به عنوان مبدأ مرور زمان در نظر گرفته شود.
🔔 در صورت تمایل درباره جزئیات هزینه های ترخیص کالا از گمرک بیشتر بخوانید.
انقطاع به معنای توقف و قطع شدن زمان قانونی است. در گمرک، زمانی که یکی از طرفین اختلاف، اعم از صاحب کالا یا گمرک، به صورت کتبی درخواست خود را ثبت کند، روند عادی مرور زمان متوقف میشود. این درخواست باید شامل اطلاعات دقیق مانند شماره اظهارنامه گمرکی ، شماره پروانه و موضوع اختلاف باشد. همچنین مطالبه نامه کتبی گمرک برای دریافت کسری حقوق ورودی یا عوارض، باعث انقطاع مرور زمان میشود. طبق ماده ۱۳۷ قانون گمرک، ابلاغ این مطالبه نامه به صاحب کالا یا نماینده‌اش، حتی اگر وکالت محدود به ترخیص کالا داشته باشد، کافی است تا مرور زمان شش‌ماهه قطع شود.
تعلیق مرور زمان به معنای کنار گذاشتن بخشی از مدت قانونی است. در نظام گمرکی، اختیار تعلیق تنها در دست صاحب کالا قرار دارد و گمرک چنین حقی ندارد. به عنوان مثال، صاحب کالا می‌تواند درخواست کند بخشی از مهلت قانونی در نظر گرفته نشود تا فرصت بیشتری برای ارائه مدارک یا پیگیری پرونده داشته باشد. این موضوع به صاحبان کالا امکان می‌دهد در شرایط خاص مدیریت بهتری بر پرونده‌های گمرکی خود داشته باشند، هرچند که اجرای آن نیازمند دلایل و مستندات قانع‌کننده است.
اسقاط زمانی رخ می‌دهد که یکی از طرفین از حق خود در استناد به مرور زمان صرف‌نظر کند. در گمرک، صاحب کالا می‌تواند این حق را به نفع گمرک کنار بگذارد، اما خود گمرک چنین اختیاری ندارد، زیرا موظف است از منافع عمومی و بیتالمال محافظت کند. به همین دلیل، اسقاط مرور زمان بیشتر در سمت صاحبان کالا و نمایندگان قانونی آن‌ها دیده میشود. این اقدام به گمرک امکان می‌دهد بدون مانع قانونی به پیگیری موضوع ادامه دهد و از تضییع حقوق عمومی جلوگیری کند.
مرور زمان در گمرک یکی از ابزارهای حقوقی مهم برای تنظیم روابط میان صاحبان کالا و گمرک است. با این حال، به دلیل تفاوت در برداشت‌ها و شیوه‌های اجرای قوانین، اختلافات متعددی میان طرفین ایجاد میشود. این اختلافات می‌توانند بر روند ترخیص کالا، پرداخت هزینه‌ها و حتی حل و فصل دعاوی مالی تأثیر مستقیم داشته باشند. در ادامه به بررسی دو دسته اصلی اختلافات مرور زمان در گمرک می‌پردازیم.
گاهی گمرک با استناد به قوانین و مقررات، مرور زمان را از تاریخ مشخصی آغاز می‌کند یا با طرح موضوع انقطاع، آن را متوقف می‌داند. به عنوان مثال، در مواردی که پس از ترخیص کالا متوجه کسری حقوق ورودی شود، گمرک حق دارد مطالبه‌نامه کتبی صادر کند. این موضوع معمولاً با اعتراض صاحب کالا همراه میشود، زیرا او ممکن است معتقد باشد که مدت قانونی به پایان رسیده است. با این حال، گمرک موظف است از منافع عمومی و بیت المال محافظت کند و بنابراین، برداشت سخت گیرانه‌‌تری از مهلت‌های قانونی دارد.
از سوی دیگر، صاحبان کالا نیز می‌توانند با استناد به پایان یافتن مهلت قانونی، نسبت به پیگیری‌‌های گمرک اعتراض کنند. آن‌ها معمولاً مدعی می‌شوند که مرور زمان در گمرک سپری شده و گمرک حق مطالبه یا اعمال فشار قانونی را ندارد. همچنین در برخی موارد صاحب کالا از ابزارهایی مانند درخواست تعلیق مرور زمان یا استناد به اسقاط آن استفاده می‌کند تا از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کند. این دسته از اختلافات اغلب برای دفاع از حقوق تجاری وارد کننده یا صادر کننده مطرح میشود و در صورت عدم توافق، به مراجع بالاتر یا مراجع قضایی ارجاع داده خواهد شد.
🔔 درباره شرایط و قوانین مهم در واردات کالا و صادرات کالا بیشتر بخوانید.
استفاده از مرور زمان در گمرک زمانی مطرح میشود که پس از انجام تشریفات گمرکی یا صدور پروانه گمرکی، اختلافی میان گمرک و صاحب کالا شکل گیرد. این قانون از تاریخی آغاز میشود که حقوق ورودی یا سپرده دریافت شده و قبض آن صادر می‌گردد. از آن لحظه، شمارش مهلت قانونی شروع شده و هر دو طرف می‌توانند در این بازه به طرح دعوا یا اعتراض بپردازند. در صورتی که گمرک پس از پایان این مهلت مطالبه وجهی کند، صاحب کالا حق دارد با استناد به مرور زمان، مانع ادامه پیگیری شود و از حقوق خود دفاع نماید.
سامان اکسپرس شرایط ارسال را با نیاز مشتری سازگار می‌کند.
چرا سامان اکسپرس؟!
نمایندگی در سراسر دنیا
امنیت در انتقال
سرعت در حمل و نقل
ارسال به سراسر دنیا
مرور زمان در گمرک از طولانی شدن دعاوی جلوگیری کرده و مانع از تضییع حقوق صاحب کالا و بیتالمال میشود.
بله، البته در شرایط اجرا و نحوه استناد به آن ممکن است بسته به نوع کالا و نوع پرونده متفاوت باشد.
کلام آخر
مرور زمان در گمرک ابزاری حقوقی است که به ایجاد تعادل میان منافع عمومی و حقوق صاحبان کالا کمک می‌کند. این قانون با تعیین بازه‌های مشخص، مانع از طولانی شدن دعاوی و بروز هزینه‌های اضافی میشود. آشنایی با جزئیات آن برای تجار و بازرگانان ضروری است، زیرا می‌تواند در کاهش ریسک‌های مالی و حقوقی نقش مهمی ایفا کند. رعایت دقیق این مقررات نه تنها به حفظ حقوق فردی کمک می‌کند، بلکه نظم و شفافیت در نظام گمرکی را نیز تقویت می‌نماید.
هر نوع مرسوله‌ای، هر جای دنیا
سامان اکسپرس برای هر نوع مرسوله‌ای بهترین و اقتصادی‌ترین روش ارسال را به شما معرفی می‌کند؛ کافیست از مشاوره رایگان کارشناسان ما استفاده کنید.
کالای متروکه در گمرک یکی از مسائلی است که در تجارت بین‌المللی و واردات و صادرات بسیار اهمیت دارد. این...
اینویس (invoice) یا فاکتور تجاری یکی از اسناد حیاتی در معاملات تجاری است که اطلاعات دقیق و ضروری در مورد...
رسوب کالا در گمرک معضلی جدی در تجارت بین‌الملل است که می‌تواند روند واردات و صادرات را با اختلال مواجه...
قبض انبار گمرکی یکی از اسناد مهم و رسمی در فرآیند واردات و ترخیص کالا از گمرک محسوب میشود. این...
